
Gedenksteen Indonesischeverzetsstrijder officieelingehuldigd
08-06-2015 | Artikel
Ofschoon Irawan Soejono niet meer in Leiden begraven ligt, voelt Groenesteeg zich nog steeds vereerd dat het bijna twee jaar jaar dienst heeft gedaan als tijdelijke begraafplaats van deze Indonesische verzetsheld. Om Irawan te eren voor zijn verdiensten voor het Nederlandse volk heeft Groenesteeg, op de plek waar Irawan begraven is geweest, een gedenksteen geplaatst.
In het begeleidende boek van begraafplaats Groenesteeg staat het volgende geschreven over Irawan Soejono:
"Hij was de zoon van de enige Nederlandse minister van Indonesische afkomst die Nederland ooit heeft gehad. Irawan kwam in 1934 vanuit Batavia naar Nederland, werd in 1940 student in Leiden en sloot zich aan bij het verzet. Hij was belast met de technische verzorging van een ondergronds weekblad met de provocerende naam 'De Bevrijding', uitgegeven door de Indonesische vereniging van Perhimpunan Indonesia."
Het noodlot sloeg toe
Het blad "De Bevrijding" verscheen drie keer per week in oplages oplopend tot 20.000 aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Tot twee maal toe slaagde Irawan erin aan de razzia's van de nazi's te ontkomen. Maar op 13 januari 1945 sloeg het noodlot toe. De nazi's betrapten Irawan op het vervoer van een stencilmachine die gebruikt werd voor het drukken van "De Bevrijding". Hij probeerde op zijn fiets op de vlucht te slaan, maar werd door de nazi's in het hoofd geschoten.
Irawan kreeg een tijdelijk graf op begraafplaats Groenesteeg in Leiden, omdat het niet mogelijk was zijn lichaam te vervoeren naar een crematorium. Bijna twee jaar later werd hij opgegraven en in Velsen gecremeerd.
In memoriam
Soeripno, die samen met Irawan Soejono in het verzet zat, schreef een in memoriam voor zijn goede vriend. Hieronder enkele citaten Soeripno uit het boek van auteur dr. Harry Poeze, getiteld: "In het land van de overheerser".
"Henk had een warm kloppend hart. Hij was 't, die het eerst opdook daar waar moeilijkheden waren. Hij maakte lange tochten om voedsel te zoeken voor de hongerenden, hij zaagde dikke boomstammen voor brandhout, hij kookte ons potje en dwong ons te eten, als wij tot vroeg in de ochtend moesten opblijven voor het werk. Achter zijn snauwende stem wisten wij een hartelijke kameraadschap."
"Een stompzinnig geweer, gehanteerd door een stompzinnigen moordenaar, sneed de levensdraad af van een nauwelijks 25-jarigen Indonesiër, wiens moed, toewijding, sociaal gevoel, ijver en eenvoud ons steeds tot voorbeeld zullen blijven."
Irawan was, samen met andere studenten van Indonesische afkomst, ook lid van een Leidse verzetsgroep van de Binnenlandse Strijdkrachten. Na het overlijden van "Henk van de Bevrijding", werd deze groep van Indonesische studenten vernoemd naar Irawan Soejono. Onder deze naam nam de groep deel aan de bevrijdingsparade na de Duitse overgave.
In het gedenkboek van "Pro Patria" (studentenweerbaarheid van studentencorps Minerva) wordt Irawan Soejono met ere genoemd. Op 4 mei 1990 is een straat in Amsterdam Osdorp vernoemd naar deze Indonesische verzetsheld: Irawan Soejonostraat.
